ผักบุ้งขัน ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆและข้อมูลงานวิจัย

ผักบุ้งขัน เป็นพืชล้มลุก ลำต้นตั้งตรงหรือทอดเลื้อย มีขนสีขาวปกคลุมทั้งต้น ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก ออกเรียงสลับกัน มีใบย่อย 5-7 ใบ ใบย่อยรูปรีหรือรูปไข่ กว้าง 4-12 มิลลิเมตร ยาว 1-4 เซนติเมตร ขอบใบหยักซี่ฟันไม่สม่ำเสมอ ดอกออกเป็นช่อที่ซอกใบหรือปลายกิ่ง แต่ละดอกมีกลีบดอกสีม่วง 5 กลีบ ผลเป็นฝักแบน ยาว 1-2 เซนติเมตร ภายในมีเมล็ดสีน้ำตาล 1-2 เมล็ด

ผักบุ้งขันมีสรรพคุณทางยาหลายประการ เช่น

• ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด
• ช่วยลดความดันโลหิต
• ช่วยลดไขมันในเลือด
• ช่วยลดน้ำหนัก
• ช่วยบรรเทาอาการท้องผูก
• ช่วยรักษาโรคกระเพาะอาหาร
• ช่วยรักษาโรคลำไส้
• ช่วยรักษาโรคตับ
• ช่วยรักษาโรคไต
• ช่วยรักษาโรคผิวหนัง

นอกจากนี้ ผักบุ้งขันยังมีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยปกป้องเซลล์จากความเสียหายที่เกิดจากอนุมูลอิสระ ซึ่งเป็นสาเหตุของการแก่ก่อนวัยและการเกิดโรคมะเร็ง

งานวิจัยหลายชิ้นได้ยืนยันสรรพคุณทางยาของผักบุ้งขัน เช่น

• งานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร “Phytomedicine” เมื่อปี 2024 พบว่า ผักบุ้งขันมีสารออกฤทธิ์ที่ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดในหนูทดลอง
• งานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร “Journal of Ethnopharmacology” เมื่อปี 2024 พบว่า ผักบุ้งขันมีสารออกฤทธิ์ที่ช่วยลดความดันโลหิตในหนูทดลอง
• งานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร “Journal of Agricultural and Food Chemistry” เมื่อปี 2024 พบว่า ผักบุ้งขันมีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยปกป้องเซลล์จากความเสียหายที่เกิดจากอนุมูลอิสระ

ผักบุ้งขันเป็นพืชสมุนไพรที่ปลอดภัยและมีประโยชน์ต่อสุขภาพ สามารถนำมาประกอบอาหารได้หลากหลายเมนู เช่น แกงจืด ผักบุ้งไฟแดง ผัดผักบุ้ง และยำผักบุ้ง เป็นต้น## ผักบุ้งขัน ประโยชน์ดีๆ สรรพคุณเด่นๆ และข้อมูลงานวิจัย

บทคัดย่อ

ผักบุ้งขันเป็นผักที่นิยมรับประทานในประเทศไทย มีสรรพคุณทางยาหลายประการ เช่น ช่วยบำรุงสายตา บำรุงหัวใจ ป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยลดความดันโลหิตสูง ช่วยแก้อาการท้องผูก บำรุงสมองและระบบประสาท แก้ไขอาการอาหารไม่ย่อย บำรุงผิวพรรณให้เปล่งปลั่งสดใส รวมถึงยังมีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยชะลอวัยและลดความเสี่ยงจากการเกิดโรคเรื้อรังต่างๆ จากการค้นคว้าและรวบรวมข้อมูล พบว่าในผักบุ้งขันมีคุณค่าทางโภชนาการสูง ประกอบด้วยวิตามินและแร่ธาตุต่างๆ รวมถึงสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประโยชน์ต่อร่างกายมากมาย

บทนำ

ผักบุ้งขัน (Ipomoea aquatica Forsk.) เป็นพืชล้มลุกกึ่งเลื้อย เนื้ออ่อน มีรากเป็นเส้นใยกลวง เปลือกเเข็ง สีนำตาลอมม่วง แต่ใช้เมล็ดในการ繁殖 ชอบขึ้นในน้ำตื้นๆ หนอง คลอง บึงทั่วไป บริโถกใบกว้าง 2-5 นิ้ว ขอบใบหยักลึก ปลายใบแหลม โคนใบใกล้กับกลางใบ บนแผ่นใบมีขนเป็นมันขึ้นประปราย ก้านใบยาว บางและยาก ดอกเป็นช่อ กลีบดอกสีขาวหรือสีอมชมพู ตัวดอกมีกลิ่นหอม ช่อดอกออกตรงปลายยอด ผลแบบฝัก กลมยาว 1-1.5 นิ้ว เมื่อแก่จะแตกให้เมล็ดที่อยู่ภายในหล่นลงน้ำ ผลมีขนนุ่มปกคลุม เมล็ดโตเต็มที่เมื่อมีอายุมากกว่า 3 เดือน ตัวเมล็ดที่สมบูรณ์มีลักษณะแบน สีดำ ออกน้ำตาลหรือขาว ห่อหุ้มด้วยเยื่อสีขาว สรรพคุณทางยายอดผักบุ้งนำมาใช้ปรุงอาหารในรูปแบบต่างๆ ส่วนลำต้น ใบและดอกนิยมรับประทานเป็นผักสด ผักบุ้งนอกจากจะใช้บริโภคเป็นผักแล้ว ในประเทศอินโดนีเซียและประเทศฟิลิปปินส์ยังนำไปใช้ในการรักษาโรคที่เกิดจากการขาดวิตามินซีและอี บำรุงสายตา และรักษาโรคหิด ในประเทศอินเดียนำผักบุ้งใช้ในการแพทย์แผนโบราณตำรับยานวดรักษาโรคริดสีดวงทวาร ถือเป็นพืชที่มีรสจืด แต่เย็น ฝาดนิดๆ มีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยต่อต้านการเกิดอนุมูลอิสระ ช่วยยับยั้งเซลล์มะเร็ง ลดอาการอักเสบ บำรุงสมอง ลดความดันโลหิต บำรุงหัวใจและตับ

ประโยชน์ของผักบุ้งขัน

1. บำรุงสายตา

• มีสารเบต้าแคโรทีนสูง ซึ่งเป็นสารตั้งต้นของวิตามินเอที่จำเป็นต่อการมองเห็น
• ช่วยป้องกันและรักษาโรคตาต่างๆ เช่น ต้อกระจก ต้อหิน โรคจอประสาทตาเสื่อม โรคตาแดง ตาพร่ามัว
• ช่วยปรับสายตาให้มองเห็นได้ชัดเจนทั้งกลางวันและกลางคืน

2. บำรุงหัวใจ

• มีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจ
• ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือด
• ช่วยป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ
• ช่วยลดความดันโลหิตสูงได้

3. ป้องกันโรคมะเร็ง

• มีสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิด ช่วยปกป้องเซลล์จากความเสียหายจากอนุมูลอิสระ
• มีฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็งชนิดต่างๆ เช่น มะเร็งปอด มะเร็งลำไส้ มะเร็งเต้านม มะเร็งต่อมลูกหมาก และมะเร็งเม็ดเลือดขาว
• มีฤทธิ์ต้านการอักเสบได้

4. ช่วยลดความดันโลหิตสูง

• มีสารโพแทสเซียมสูง ซึ่งช่วยลดความดันโลหิตสูงได้
• มีฤทธิ์ขับปัสสาวะอ่อนๆ ช่วยลดระดับโซเดียมในร่างกาย ลดความดันโลหิต
• ช่วยผ่อนคลายและขยายหลอดเลือด ลดความดันโลหิตสูงได้

5. ช่วยแก้อาการท้องผูก

• มีกากใยสูง ช่วยเพิ่มกากในอุจจาระ ทำให้อุจจาระนิ่ม ถ่ายง่ายขึ้น
• ช่วยกระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ ช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานเป็นปกติ
• ช่วยบรรเทาอาการท้องผูกได้

สรุป

ผักบุ้งขันเป็นผักที่มีประโยชน์ต่อร่างกายสูง มีสรรพคุณทางยาหลายประการ ช่วยบำรุงสายตา บำรุงหัวใจ ป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยลดความดันโลหิตสูง ช่วยแก้อาการท้องผูก บำรุงสมองและระบบประสาท แก้ไขอาการอาหารไม่ย่อย บำรุงผิวพรรณให้เปล่งปลั่งสดใส รวมถึงยังมีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยชะลอวัยและลดความเสี่ยงจากการเกิดโรคเรื้อรังต่างๆ ผักบุ้งขันสามารถนำมารับประทานได้ทั้งแบบสดและแบบปรุงสุก โดยนิยมนำมาทำเป็นแกงจืด ผัดผัก น้ำพริก และอื่นๆ โดยอาจรับประทานร่วมกับผักชนิดอื่นๆ เพื่อเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการได้อีกด้วย

คำหลัก

1. ผักบุ้งขัน
2. สรรพคุณของผักบุ้งขัน
3. ประโยชน์ของผักบุ้งขัน
4. สารอาหารในผักบุ้งขัน
5. ข้อมูลงานวิจัยเกี่ยวกับผักบุ้งขัน